Od 21 grudnia 2007 r. Rzeczpospolita Polska jest członkiem grupy Schengen. Wiąże się to z szeregiem ułatwień dla podróżujących wewnątrz strefy, ale jednocześnie stwarza szereg specyficznych uwarunkowań dla interesentów wizowych z krajów trzecich.

Obywatele krajów trzecich, aby wjechać na terytorium Schengen, muszą posiadać ważny dokument podróży oraz wizę, jeśli jest ona wymagana. Muszą jednocześnie spełniać następujące warunki:

• uzasadnić cel podróży i warunki planowanego pobytu, posiadać środki wystarczające na utrzymanie, zarówno podczas planowanego pobytu jak i na powrót do kraju zamieszkania lub na tranzyt do państwa trzeciego, do którego osoba ta ma zagwarantowany wjazd, albo być w stanie legalnie zdobyć wyżej wymienione środki;
• nie mogą znajdować się na liście osób, którym odmówiono wjazdu;
• nie mogą być uznawani za osoby, które mogą naruszyć porządek publiczny, bezpieczeństwo lub stosunki międzynarodowe jednej z Umawiających się Stron.

Państwa Schengen (w tym Polska) wydają następujące rodzaje wiz jednolitych, które uprawniają posiadacza do wjazdu oraz pobytu na terytorium Schengen:

wiza lotniskowa (typ „A”) - ważna tylko dla podróżujących samolotem, nie umożliwia posiadaczowi opuszczenia strefy tranzytowej lotniska,

wiza krótkoterminowa (typ „C”) - umożliwia pobyt na terytorium Schengen do 90 dni, w ciągu 6 miesięcy od momentu pierwszego wjazdu.

Wjazd i pobyt cudzoziemca na terytorium RP

Zasadniczym aktem prawnym regulującym zagadnienia związane z legalizacją pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest ustawa z dnia 13 czerwca 2003r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694 z późn. zmianami). Zagadnienia proceduralne dotyczące postępowań administracyjnych w sprawach cudzoziemców regulują ponadto przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.).

UWAGA! Do postępowań w sprawach uregulowanych w ustawie o cudzoziemcach, a należących do właściwości konsulów stosuje się przepisy ustawy z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2002r. Nr 215, poz. 1823), o ile ustawa o cudzoziemcach nie stanowi inaczej.

Cudzoziemiec może przekroczyć granicę i przebywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli posiada:

1. ważny dokument podróży;
2. ważną wizę lub inny ważny dokument uprawniający do wjazdu i pobytu na tym terytorium, jeżeli są wymagane;
3. zezwolenie na wjazd do innego państwa lub zezwolenie na pobyt w innym państwie, jeżeli zezwolenia takie są wymagane w przypadku przejazdu tranzytem.

 Cudzoziemiec wjeżdżający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej powinien:

  1)  uzasadnić cel i warunki planowanego pobytu;

  2)  posiadać oraz okazać na żądanie funkcjonariusza Straży Granicznej:

1. dokument potwierdzający posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego w rozumieniu przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub potwierdzający pokrycie przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres zamierzonego pobytu na tym terytorium - w przypadku wjazdu na podstawie wizy krajowej,
2. wystarczające środki utrzymania na czas trwania planowanego pobytu oraz na powrót do państwa pochodzenia lub na tranzyt albo dokument potwierdzający możliwość uzyskania takich środków zgodnie z prawem,
3. zezwolenie na wjazd do innego państwa lub zezwolenie na pobyt w innym państwie, jeżeli zezwolenia takie są wymagane w przypadku przejazdu tranzytem.

Obowiązek okazania środków utrzymania lub dokumentów potwierdzających możliwość uzyskania takich środków zgodnie z prawem nie dotyczy cudzoziemców przekraczających granicę na podstawie m. in.:

• wizy w celu repatriacji,
• wizy w celu wykonywania pracy,
• karty pobytu,
• wizy w celu korzystania z uprawnień wynikających z posiadania Karty Polaka;

UWAGA:

Cudzoziemiec jest obowiązany opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed upływem okresu pobytu oznaczonego w wizie oraz przed upływem okresu ważności wizy, chyba że posiada ważny dokument uprawniający do pobytu na tym terytorium.

Zatrudnienie cudzoziemca na terytorium RP

Aby zatrudnić cudzoziemca w Polsce, należy pamiętać:

• zezwolenie na pracę występuje przyszły pracodawca, cudzoziemiec nie może sam ubiegać się o zezwolenie na pracę w Polsce,

• zezwolenie na pracę powinno zostać przesłane do cudzoziemca przez pracodawcę, aby mógł on ubiegać się o wizę uprawniającą do wykonywania pracy.

Aby cudzoziemiec zamierzający podjąć pracę w Polsce mógł wjechać na terytorium RP musi posiadać:

• ważny dokument podróży,
• ważną wizę z prawem do wykonywania pracy,
• dokument potwierdzający posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego,
• przekraczając granicę na podstawie wizy z prawem do pracy, nie ma obowiązku wykazywania posiadania środków finansowych.
• Po przyjeździe do Polski, zawsze należy posiadać przy sobie dokumenty potwierdzające tożsamość, legalny pobyt i zatrudnienie (kopię zezwolenia na pracę), na wypadek kontroli przez Policję lub Straż Graniczną.
• Jeśli cudzoziemiec nie posiada któregoś z ww. dokumentów lub są one nieaktualne, to może mu grozić nawet wydalenie z Polski.

Jeśli cudzoziemiec otrzymał wizę Schengen lub wizę krajową uprawniającą do pracy, należy pamiętać, że:

• Nie można rozpocząć pracy przed okresem wskazanym w zezwoleniu,
• Zezwolenie na pracę udzielane jest na świadczenie pracy u jednego pracodawcy, na określone stanowisko pracy oraz na wskazany w zezwoleniu okres, na warunkach wskazanych w zezwoleniu,
• O przedłużenie zezwolenia na pracę pracodawca musi wystąpić najpóźniej na 30 dni przed końcem okresu, na jaki udzielono zezwolenia,
• w przypadku chęci zmiany pracodawcy lub charakteru pracy przyszły pracodawca musi wystąpić o nowe zezwolenie do właściwego Wojewody (urzędu regionalnego/wojewódzkiego),
• pracownik winien posiadać umowę podpisaną najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy,
• umowa musi być zgodna z udzielonym zezwoleniem na pracę,

 Pracodawca ma obowiązek:

• zawrzeć z pracownikiem umowę o pracę w języku zrozumiałym dla cudzoziemca,
• przeprowadzać szkolenia (w tym szkolenie dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy) w języku zrozumiałym dla cudzoziemca,
• dostarczyć cudzoziemcowi egzemplarz przedłużenia zezwolenia na pracę lub nowego zezwolenia,
• regularnie odprowadzać za pracownika wymagane prawem składki i podatki.

Pracując (w ramach stosunku pracy) w Polsce cudzoziemiec ma prawo do:

• regularnego wynagrodzenia płaconego w uzgodnionym terminie (nie niższego niż w zezwoleniu na pracę i zawartej umowie),
• ochrony przed dyskryminacją i wykorzystywaniem,
• odpoczynku po pracy, dni wolnych od pracy i urlopu,
• pracy w bezpiecznych i higienicznych warunkach,
• wyboru miejsca zamieszkania,
• świadectwa od pracodawcy po zakończeniu pracy.

Wizy z prawem do wykonywania pracy

a/  zasady ogólne

• wniosek wizowy wraz z dodatkową dokumentacją należy złożyć osobiście;
• wizę z prawem do wykonywania pracy wydaje lub odmawia jej wydania Konsul właściwy ze względu na miejsce stałego zamieszkania cudzoziemca, zgodnie z kompetencją terytorialną;
• wiza w celu wykonywania pracy jest wizą krajową i wydawana jest cudzoziemcowi, który przedstawi zezwolenie na wykonywanie pracy na terytorium RP albo oświadczenie o zamiarze powierzenia cudzoziemcowi pracy w rozumieniu art. 32 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach;
• wiza wydawana jest na okres wskazany w zezwoleniu na wykonywanie pracy, nie dłuższy niż 365 dni;
• opłata za wizę wynosi 60 EUR

b/  wymagane dokumenty

• dokładnie wypełniony wniosek o wydanie wizy krajowej;
• paszport wraz z jedną fotokopią;
• kolorowa fotografia "en face" na jednolitym tle (1 sztuka);
• oryginał zezwolenia na wykonywanie pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• zaświadczenie z ostatniego miejsca pracy dot. wykonywanej pracy / obejmowanego stanowiska lub świadectwo posiadanych kwalifikacji
• ubezpieczenie zdrowotne - kopia oraz oryginał do wglądu. Polisa winna zapewniać pokrycie kosztów leczenia oraz ew. repatriacji do KRL-D w przypadku choroby wymagającej dłuższego leczenia, w wysokości minimum 30.000 Euro. Polisa może być wystawiona jedynie przez firmę ubezpieczeniową akceptowaną w krajach strefy Schengen;
• rezerwacja przelotu do Polski (nie należy wykupywać biletu);

Uwaga: Konsul ma prawo zażądać dokumentacji uzupełniającej na każdym etapie postępowania wizowego. Przedłożenie wszystkich wymaganych dokumentów nie oznacza automatycznej, pozytywnej decyzji wizowej, a jedynie warunkuje przyjęcie wniosku. Każda aplikacja jest rozpatrywana indywidualnie. Stroną w postępowaniu jest wyłącznie aplikant wizowy. Wszelkie interwencje i ponaglenia ze strony krajowych podmiotów gospodarczych zainteresowanych zatrudnieniem obywateli KRL-D nie będą brane pod uwagę.

Uprzejmie informujemy, iż do wcześniej reprezentowanych w kwestiach wizowych przez Ambasadę RP w Pjongjangu krajów tj. Estonii i Słowenii,  od 1 maja 2016 na mocy porozumienia wykonawczego do Umowy między Rządem RP i  rządem Węgier, dołączyły również Węgry.